هزاره ها یک گروه قومی افغانستانی با اجداد مختلط فارس، مغولی و ترک هستند. شایعات مداوم حاکی از آن است که آنها از نسل ارتش چنگیزخان هستند که اعضای آن با مردم محلی فارس و ترک مخلوط شده اند. آنها ممکن است بقایای نیروهایی باشند که محاصره بامیان را در سال ۱۲۲۱ انجام دادند. با این حال، اولین ذکر آنها در گزارش تاریخی تا زمان نوشته های بابر (۱۴۸۳-۱۵۳۰)، بنیانگذار امپراتوری مغول در هند ، نمی باشد. بابر در بابرنامه خود اشاره می کند که به محض خروج ارتش او از کابل، افغانستان، هزاره ها شروع به یورش به سرزمین های او کردند.
گویش هزاره ها بخشی از شاخه فارسی خانواده زبانی هندواروپایی است. هزارگی که به آن گفته می شود، گویش دری، یکی از دو زبان بزرگ افغانستان است و این دو زبان برای هر دو طرف قابل فهم هستند. با این حال، هزارگی واژه های زیادی را از مغولی وام گرفته است که از این نظریه حمایت می‌کند که آنها اجداد مغولی دارند. در واقع تا دهه ۱۹۷۰ حدود ۳۰۰۰ هزاره در نواحی اطراف هرات به گویش مغولی به نام مغول صحبت می کردند. زبان مغول از نظر تاریخی با یک گروه شورشی از سربازان مغول که از ایل خانات جدا شدند، مرتبط است.
از نظر مذهب، بیشتر هزاره ها اعضای مذهب شیعه هستند، به ویژه از فرقه اثنی عشری، اگرچه برخی از آنها اسماعیلی هستند. محققان بر این باورند که هزاره ها در زمان سلسله صفویه در ایران، احتمالاً در اوایل قرن شانزدهم، به تشیع گرویدند. از آنجایی که بیشتر افغان‌ها مسلمان سنی هستند، هزاره‌ها برای قرن‌ها مورد آزار و اذیت و تبعیض قرار گرفته‌اند.
هزاره ها در اواخر قرن نوزدهم در مبارزات جانشینی از نامزد اشتباه حمایت کردند که منجر به شورش علیه دولت جدید شد. سه شورش در ۱۵ سال آخر قرن منجر به قتل عام ۶۵ درصد از جمعیت هزاره یا آواره شدن آنها به پاکستان یا ایران شد. اسناد مربوط به آن دوره حاکی از آن است که ارتش دولت افغانستان پس از قتل عام از سر انسان ها اهرام ساخته است تا به بقیه شورشیان هزاره هشدار داده باشد.
این آخرین سرکوب وحشیانه و خونین حکومت هزاره ها نخواهد بود. در زمان حکومت طالبان بر کشور (۱۹۹۶-۲۰۰۱)، دولت به طور خاص مردم هزاره را برای آزار و اذیت و حتی نسل کشی هدف قرار داد. طالبان معتقدند که شیعیان مسلمان واقعی نیستند و مرتد هستند پس از دید آنها کشتن این افراد کار درستی محسوب می شود.
کلمه هزاره از کلمه فارسی هزار گرفته شده است. ارتش مغول در واحدهای ۱۰۰۰ جنگجو عمل می کرد، بنابراین این نام اعتبار بیشتری به این ایده می دهد که هزاره ها از نسل جنگجویان امپراتوری مغول هستند.
امروز، میلیون ها هزاره در افغانستان زندگی می کنند، جایی که آنها سومین گروه قومی بزرگ را پس از پشتون ها و تاجیک ها تشکیل می دهند. همچنین حدود ۱.۵ میلیون هزاره در پاکستان وجود دارد که بیشتر در نواحی اطراف کویته، بلوچستان و همچنین حدود ۱۳۵۰۰۰ نفر در ایران هستند.
