هزارستان
هزارستان یا هزارهجات با نام تاریخی غرجستان ناحیهای وسیع و بیشتر کوهستانی در ارتفاعات مرکزی افغانستان است که سکونتگاه تاریخی قوم هزاره میباشد. مرزهای آن، بهطور تقریب، از حوزه بامیان به شمال، از سرچشمه رودخانه هلمند به جنوب، از فیروزکوه به غرب، و از گذرگاه سالنگ به شرق محصور میشود. در طول تاریخ مرزهای آن همواره در حال تغییر بوده و بهطور تقریبی تعیین شدهاست. بر اساس تقسیمات کشوری کنونی افغانستان، هزارستان بر ولایتهای مرکزی بامیان، دایکندی و بخشهای بزرگی از غور، غزنی، ارزگان، پروان، میدان وردک، بلخ، بغلان، سمنگان، سرپل, بادغیس و غیره منطبق است.
ترکستان
ترکستان افغانستان منطقهای در شمال افغانستان کنونی است که در مرز جمهوریهای شوروی پیشین یعنی ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان قرار دارد. در سدهٔ ۱۹ میلادی در افغانستان یک ولایت به نام ولایت ترکستان موجود بود که توسط امیر عبدالرحمان خان لغو شد؛ این ولایت در قلمروهای جوزجان، فاریاب و سرپل در بین ولایتهای امروزی بود. مساحت همهٔ قلمروها، از اتصال رود کوکچه با آمودریا در شمالشرق با ولایت هرات در شمالغرب، تقریباً ۸۰۰ کیلومتر در طول و ۱۸۳ کیلومتر در عرض است. در نتیجه این منطقه از ۱۵۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع یا تقریباً دو–نهم امپراتوری آن زمان افغانستان را تشکیل میداد.
کافرستان
کافرستان نامی که مسلمانان به سرزمین کَلاشِستان منطقهای در ارتفاعات هندوکش، شرق افغانستان داده بودند. کَلاشستان پس از تصرف به دست سپاهیان مسلمان امیر عبدالرحمان خان پادشاه سابق افغانستان در ۱۸۹۶ (میلادی) نورستان نام گرفت.
بیشتر راههایی که به این سرزمین ختم میشوند بیش از ۴۰۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارند.[۱] اکثر اهالی کَلاشستان، مردم کَلاشی تشکیل میدهند.
تاریخ
کافرستان به معنای «سرزمین کافران» در زبان فارسی است. در گذشتهها همه ساکنین این منطقه به باور آپارتایدی علمای تندرو مسلمان همسایه، کافر بودند.[۲] در سال در ۱۸۹۶ (میلادی) با ورود و لشکرکشی عبدالرحمان خان با تجهیزات نظامی که از بریتانیا گرفته بود توانست مردم این مناطق را پس از نبردهای سنگین و شکست از مهاجمان، میان مرگ یا اسلام، به آیین اسلام روی آوردند و اسم نورستان جایگزین کافرستان شد.