زندگی نامه مختصر حسین نایل

حسین نایل دانشمند فرزانه، محقق سخت کوش ومستند ساز رویدادهای تاریخی از نویسندگان و شاعران برجسته افغانستان است, عمرش را در، کار علمی و فعالیت مطبوعاتی سپری نمود. او در بیشتر نگارش تاریخ، رجال، ادبیات و فولکلور مردم هزاره و پژوهش پیرامون مناطق جغرافیایی هزارستان کار بنیادی نموده است.حسین نایل بخاطر مشکلات زندگی، فشار سیاسی، بدرفتاری کوچی ها، خانه و کاشانه شان را به قصد شهر کابل ترک و در آنجا اقامت گزید. حسین نایل فرزند مرحوم غلام حسین از قریه ی قول خویش، ولسوالی حصه اول بهسود ولایت  میدان وردک ،  در سال ۱۳۱۰ خورشیدی در شهر کابل متولد و پس از دوران طفولیت، پدرش اورا در مکتب  ابتدائیه ی فرستاد . پس از پایان دوره ی ابتدایی مکتب، شامل کورس های مالی و اداری گردید، که بعد ازفرا گیری آن به دلیل فشار اقتصادی، به کار های اداری در وزارت صحت عامه و دفتر داری در برخی از شرکت های خصوصی مصروف کار شد.

تحصیلات حسین نایل

حسین نایل درلیسه ی شبانه به تحصیلاتش ادامه داد ودر سال ۱۳۴۶ دیپلم بکلوریا را دریافت و سپس وارد دانشکده ادبیات و علوم بشری دانشگاه کابل شد و درسال ۱۳۵۱ سند لیسانس ادبیات را به دست آورد.

خدمات اجتماعی و سیاسی حسین نایل

برای  مدت دو سال به عنوان معلم در مربوطات وزارت تعلیم و تربیه استخدام و درسال ۱۳۵۳ دردانشکده ادبیات دانشگاه کابل به سمت استاد به تدریس پرداخت و سالهای طولانی در این جایگاه ایفای وظیفه کرد.حسین نایل در ماه میزان سال ۱۳۵۹به عضویت اکادمی علوم افغانستان درآمد و مدت ۱۳ سال دراین نهاد علمی وپژوهشی به تحقیقات علمی، مشغول کار تحقیقی بود وتا اینکه دربرج قوس ۱۳۷۲ شمسی درحالیکه رتبه علمی معاون سرمحقق و رتبه ی دولتی “فوق رتبه”را داشت، به تقاعد سوق داده شد. وی به فعالیت علمی و پژوهشی روی آورد و به عنوان یک پژوهشگر به کشورهای مختلف سفر کرد و مدتی نیز به کار روزنامه نگاری مشغول بود و از وی آثار زیادی در زمنیه‌های تحقیق ادبی و پژوهش‌هایی پیرامون تاریخ و جغرافیا و مردم شناسی منتشر شده است. حسین نایل ازسالهای ۱۳۵۰ به این سو، به عضویت رسمی هیات تحریریه ی مجله های ، ملیت های برادر و مجله ی غرجستان در آمد و بیش از ده  ها مقاله ی او دراین دومجله ،نشرگردیده است. نایل پس ازآنکه بخشی از اسناد وعکس های تاریخی اش ، در جنگ های تنظیمی دهه نود میلادی از بین رفت، ناگزیربه ترک دیار شد، او بعد از مریضی شدید دوباره به کابل برگشت.

حسین نایل ازسال 1359 شمسی درهنگام تصدی ریاست  مطابع دولتی با صاحب قلم اشنائی پیدا نمود وسپس در جریان کار او در مقام معین وزارت اقوام وقبایل روابط وتماس دوستانه میان هر دوی ایشان در بخش  نشر مقالات و دیزائین مجله ی ماهوار غرجستان و مجله ی ملیت های برادر بیشتر شد و درباره ی برخی ازمسایل فرهنگی وتحقیقی از تجارت گرانبهای مرحومی مستفید و ازمشکلات شخصی اش  نیزاگاهی پیدا کرد.

حسین نایل در منطقه افشار کابل دریک حویلی خامه  بشکل کرائی بود و باش داشت و صاحب قلم جهت حل مشکل بی سرپناهی  و خانه بدوشی او در نیمه ی ماه دلو سال 1366 شمسی در جریان برگزاری سمینار بین المللی بزرگداشت از ملا فیض محمد کاتب هزاره در هوتل انتر کانتی ننتل کابل, یک باب اپارتمان مکروریان با کرایه ی امتیازی برای مرحوم نایل از مقامات رهبری حکومت احکام گرفت ولی متاسفانه در جریان مسافرت یک هفته ای او دریکی از ولایات کشور پیش از قرار دادن اپارتمان مذکور در اختیار مرحوم نایل ,اپارتمان مورد نظر از طرف اقارب یکی از مقامات عالی حکومتی وقت بدون اطلاع قبلی غصب واشغال شد.ولی درروز شانزدهم ماه حوت سال 1368 شمسی در جریان کودتای ناکام شهنواز تنی علیه داکتر نجیبالله , بار دوم یک باب اپارتمان مکروریان را صاحب قلم برای بود و باش حسین نایل از مقامات رهبر ی دولت امر توزیع انرا با کرایه امتیازی اخذ تا در اختیار مرحومی قرارگیرد. اما این بار نیز او مجبور شدالی عادی شدن اوضاع امنیتی بعد ازکودتا, محترم رجب علی ملک زاده سکرتر دفتر خود را وظیفه داد تا مدت یک هفته از اپارتمان حفاظت و نگهداری نماید که خوش بختانه بعد از یک هفته فامیل مرحوم نایل به ان انتقال پیدا نمود. از توزیع اپارتمان مذکور برای مرحوم نایل بخاطر ان تذکر رفت که در دو روز مهم  این دواتفاق  منفی و نیکو صورت گرفته است .

آثار علمی حسین نایل

مقالات تحقیقی مربوط به مسایل اجتماعی و فرهنگی مرحوم نایل در مجله ی ماهوار غرجستان ارگان مرکزی شورای مرکزی ملیت هزاره و مجله ی ملیت های برادر که در یک جلد بزبانهای دری,ازبکی , نورستانی  وپشه ای و لهجه های هزاره گی  به نشر وچاپ رسانیده میشدند .درضمن هر ماه   قبل از نشر مجله ی غرجستان اقای  غلام رضا مسکوب مدیر مسول مجله ی غرجستان وظیفه داشت  تا در مورد همه ی مقالات تحقیقی مجله ی غرجستان نظریات اصلاحی  و تکمیلی  مرحوم حسین نایل را  اخذ نماید.همچنین شاه محمد یازمز اولین و کریم نظردومین از سال 1362 الی سال 1371 شمسی مدیران مسول مجله ی ملیت های برادرازاقوام ترکمن جوزجان بودند که درجریان نشرماهوارمجله هردوتن ازمدیران مسول  موظف بودند تا در باره همه ی مقالات تحقیقی مجله ی مذکور پیش از نشر نظریات اصلاحی  و تکمیلی  مرحوم حسین نایل را  اخذ کنند.غلام  رضا مسکوب از هزاره های دای فولاد  که نیاکانش در اثر کوچ اجباری به قندهار مهاجر وبعدا در شهرکابل اقامت اختیارکرد و تا سال 1364 شمسی  در جاده میوند مصروف بوت فروشی بود  اما بعد از تاسیس مجله غرجستان صاحب قلم از وی دعوت نمود تا بحیث مدیر مسول مجله ی غرجستان در چوکات شورای مرکزی ملیت هزاره اجرای وظیفه کند وی این مسولیت را پذیرفت ودر ماه قوس سال 1364 شمسی مسکوب بحیث مدیر مسول مجله ی غرجستان دربست رتبه سوم  دولتی مقر رشد. از انجائیکه صاحب قلم ریاست  اجرائی هیات تحریریه  و مسولیت مسایل سیاسی ومالی چاپ  مجله های غرجستان و ملیت های برادر  را در چوکات ریاست نشرات وزارت اقوام وقبایل  به عهده  داشت وباید هر ماه مقالات  این دو مجله را قبل از چاپ موردمطالعه و بررسی نهائی قرار میدادکه بعد از بررسی نهائی مقالات مجله ها برای چاپ ارسال میشدندو.بنا روابط  نزدیک که میان اوو مرحوم نایل وجود داشت به دستور وی از طریق مدیریت مجله ی ملیت برادر وابسته به  ریاست نشرات وزارت اقوام وقبایل  سه جلد کتابهای ذیل  نوشته ی مرحومی چاپ و در اختیار خوانندگان قرار داده شده است.

اول – سایه روشن هایی از وضع جامعه هزاره، چاپ اول سال  ۱۳۶۴، چاپ ریاست نشرات وزارت اقوام وقبایل.

دوم – سیری در ادبیات سده سیزدهم، چاپ ریاست نشرات وزارت اقوام و قبایل  سال ۱۳۶۵ شمسی.

سوم – یاد نامه کاتب، چاپ ریاست نشرات وزارت اقوام و قبایل سال ۱۳۶۵ شمسی.

درماه سرطان سال 1366 شمسی  صاحب قلم برای یک تن از رسامان ورزیده  ی کشوروظیفه داد تا با گرفتن سوژه ی تصویری از نزد محترم حسین نایل تمثال برخی شخصیت های معروف سیاسی و نظامی مردم هزاره را رسامی نماید که میتوان ازتمثال های  رسامی شده ی درویش علی خان هزاره , بنیاد علیخان هزاره,کرنیل شیرمحمد خان هزاره ,میر یزدان بخش بهسودی تذ کر داد. تمثال های رسامی شده  وفوتوهای یکعده  ازشخصیت های مبارزسیاسی ,نظامی واجتماعی  جامعه ءهزاره  که بر اساس سوژه ی داده شده از جانب زنده یاد حسین نایل که توسط رسام رسامی شده بود در کتاب  جرگه سراسری ملیت هزاره  درماه سنبله سال 1366-ش.  به تیراژ 12- هزار جلد به چاپ رسیده است .

وفات حسین نایل

حسین نایل محقق و نویسنده بعد از مریضی شدید که عاید حالش گردیده بود به تاریخ ۱۶ حمل ۱۳۷۶ به سن ۶۷ سالگی چشم ازجهان فروبست.