در سال‌های اخیر مخصوصاً سال روان، ولسوالی‌های بهسود ولایت میدان وردک شاهد یکی از دردناک‌ترین و ناعادلانه‌ترین فجایع اجتماعی بوده‌اند؛ فجایعی که به دست کوچی‌ها رقم خورده و به شکل مداوم تکرار می‌شود. مردم ده‌نشین این مناطق نه تنها با تهدید حیاتی و معیشتی مواجه‌اند، بلکه با بی‌پروایی و بی‌عدالتی عریان روبرو هستند که زندگی روزمره‌شان را به کابوسی دائمی بدل کرده است.
کوچی‌هایی که هرساله که با صدها گله گوسفند، شتر و… وارد این مناطق می‌شوند، در واقع چهره‌ای نظامی و مهاجم به خود گرفته‌اند. بسیاری از آن‌ها به صورت کامل مسلح هستند و در قالب گروه‌هایی سازمان‌یافته و خشونت‌طلب عمل می‌کنند. این افراد در جریان ورود به بهسود، بدون کوچک‌ترین ملاحظه‌ای، زمین‌ها، باغ‌ها، مزارع و مراتع مردم محل را که در مسیر حرکت‌شان قرار دارد، پایمال و نابود می‌کنند، اکثر مناطق بهسود شاهد این وحشیگری است.
در موارد متعدد، کوچی‌ها به طور مستقیم و آشکارا مردم ملکی و ده‌نشین را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند. لت و کوب مردم محل از جمله روش‌های رایج ارعاب آنان بوده است. این اعمال نوعی جنایت سیستماتیک علیه مردم هزاره است.
از دیگر جنایات فاحش آن‌ها، بهانه‌تراشی برای استفاده از سلاح گرم است. آن‌ها ادعا می‌کنند برای محافظت از خود در برابر حمله گرگ‌ها مسلح هستند، در حالی‌که با سوءاستفاده از همین بهانه، گاه‌وبی‌گاه مستقیماً به سوی مردم محل تیراندازی می‌کنند. امسال چند نفر در مناطق مختلف بهسود ازبین رفته و تعدادی زیادی زخمی شده اند.
همچنین، تمام مراتع و چراگاه‌هایی که از آن مردم محل برای تغذیه دام‌های‌شان استفاده می‌کردند، توسط رمه‌های بی‌شمار کوچی‌ها نابود شده و علف‌های زمستانی ده‌نشینان بدون هیچ ملاحظه‌ای توسط کوچی‌ها چرنده شده‌اند. این امر خسارات جبران‌ناپذیری به معیشت مردم وارد کرده و آن‌ها را در آستانه فقر مطلق قرار داده است.
نکته‌ی تألم‌آور اینجاست که کوچی‌ها نه تنها از سوی دولت یا نهادهای قانونی مورد بازخواست قرار نمی‌گیرند، بلکه در بسیاری موارد، حمایت ضمنی و مستقیم ادارات محلی را نیز با خود دارند. شکایات مردمی، درخواست‌های مکرر برای تامین امنیت، و گزارش‌های متعددی که به نهادهای ذیربط ارسال شده‌اند، یا نادیده گرفته شده‌اند یا بدون پیگیری رها شده‌اند.
این وضعیت، زنگ خطر بزرگی برای عدالت اجتماعی و همزیستی اقوام در افغانستان است. مردم بهسود خواهان عدالت، صلح، و پایان یافتن این چرخه‌ی خشونت‌اند؛ خواسته‌ای که اگر نادیده گرفته شود، می‌تواند به پیامدهای ناگواری در سطح منطقه‌ای و ملی منجر گردد.
ج. احمدی
3 اسد 1404
مرکز بهسود
مجمع فرهنگی بهسود
