چهارشنبه 13 مارچ 2024
این برنامه با ابتکار نهاد گفتمان صلح افغانستان و وکلای پارلمان فرانسه در مقر پارلمان، با حضور تعداد سیاسیون، وکلا، دانشگاهیان، نخبگان و متخصصان و دست‌اندرکاران روابط بین‌الملل، دیپلمات‌ها و کارشناسان افغانستان و فرانسه با گردانندگی آقای رضا جعفری، رئیس نهاد گفتمان صلح افغانستان و نادر محسنی برگزار گردید.
خانم صبرینا، سبه‌هی وکیل پارلمان و رئیس گروه پارلمانی حزب سبز فرانسه طی سخنانی، ضمن خوش‌آمدید از اشتراککنندگان وضعیت فعلی افغانستان به خصوص زنان را مطرح نموده، در قبال رفع تبعیض و احقاق حقوق زنان اعلان همکاری کرد.
رضا جعفری، رئیس نهاد گفتمان صلح افغانستان، هدف و نتایج متوقعه از کنفرانس گفتمان صلح و ایجاد دولت فراگیر در افغانستان را توضیح داده، گفت: این کنفرانس برای احیای گفتگوهای بین‌الافغانی، فرصت تبادل نظر برای صلح پایدار برگزار می‌شود.
همایون عزیزی، سفیر افغانستان در فرانسه، ضمن تماس به اهداف برگزاری کنفرانس مذکور، روی تحولات پس از سقوط جمهوریت به تفصیل صحبت نموده، به وجود آمدن یک دولت فراگیر را نیاز مشترک همه افغان‌ها دانست. وی سه گام (انجام عملی، ارائه‌ی نقشه راه و اجماع بین طالب و مردم) برای تأمین صلح سرتاسری ضروری خواند.
رحمت‌الله نبیل، رئیس حزب ملی آزادی افغانستان و رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان در مورد اعمار صلح و آشتی ملی در افغانستان و نقطه‌ی آغاز آن صحبت کرد. نبیل طالبان را یک گروه تروریستی تمام‌عیار خواند و وضعیت زنان در زیر حاکمیت این گروه را فاجعه‌بار توصیف کرد.
انجنیر زینب مزاری، فعال سیاسی و اجتماعی، بنیانگذار بنیاد توانمندسازی زنان در مورد عدالت اجتماعی برای ملت‌سازی صحبت نمود.
صادق مدبر، رییس حزب انسجام ملی؛ مولفه‌های شکل‌گیری یک دولت فراگیر در افغانستان را برشمرده، بر صلح پایدار و مبتنی بر خواست مردم افغانستان تأکید کرد.
محمد علم ایزدیار، معاون سابق سنای افغانستان، در مورد مخالفان حاکمیت کنونی؛ فرصت‌ها و چالش‌ها سخن راند.
شکریه بارکزی، سفیر سابق افغانستان در ناروی و وکیل سابق پارلمان افغانستان روی موضوع گفتمان صلح و نقش زنان در این پروسه صحبت کرده، گفت: صلح بدون عدالت و عدالت بدون زنان ناقص است.
خانم پتسیل، افغانستان‌شناس در مورد ارتقای زنان افغانستان صحبت نمود.
داکتر عباس بصیر، وزیر سابق تحصیلات عالی، با اشاره به عوامل ناکامی نظام‌های سیاسی در افغانستان به شمول انحصار قومی قدرت سیاسی، استبداد سیاسی، وابستگی خارجی و مداخله‌ی بیرونی، گفت: «بسیاری از تحلیلگران، ناکامی نظام‌های سیاسی در کشور را ناشی از عوامل بیرونی و مداخلات پیدا و پنهان کشورهای منطقه و جهان می‌دانند؛ اما به اعتقاد من ریشه‌ی اصلی ناکامی‌ها در داخل کشور نهفته و کشورهای خارجی از این عوامل داخلی به نفع شان سود جسته اند. تا این عوامل داخلی بحران رفع نگردد و کشور از انحصار یک گروه خاص قومی و ایدئولوژیکی به نفع عموم خارج نگردد، افغانستان هرگز به ثبات سیاسی نمی‌رسد.» داکتر بصیر تاکید کرد که با درنظرداشت تکثر و تنوع جمعیتی و با توجه به تجارب گذشته‌ی افغانستان، عبور از نظام اداری متمرکز به سمت ساختار غیر متمرکز فدرال، بهترین انتخاب برای ایجاد یک نظام پاسخگو است. فدرالیسم با توزیع قدرت، انعطاف‌پذیری و ایجاد رقابت و انگیزه مانع انحصار قدرت شده و کارایی حکومت و پاسخگویی آن را بالا می‌برد. وی علاوه کرد که نگرانی تجزیه از فدرالیسم معقول نیست. فدرالیسم نه تنها موجب تجزیه نمی‌شود؛ بلکه به دلایل متعدد موجب تقویت وحدت ملی و حفظ تمامیت ارضی می‌شود. وی در اخیر خواهان ایجاد صدای واحد میان مخالفان طالبان با تکیه بر مواضع مشترک شد.
جک مغیون، معاون سازمان جهانی صلح؛ در مورد صلح و جایگاه آن در افغانستان صحبت نمود.
داکتر نیلوفر ابراهیمی، وکیل سابق پارلمان، نقش نظام متمرکز و غیرمتمرکز را در تأمین ثبات در افغانستان به مقایسه گرفت.
انجنیر عباس نویان، سفیر افغانستان در کشور سویدن، گفت: افغانستان یک کشور کثیرالاقوام است. این تکثر نقطه‌ی قوت است. می‌توان از این تعدد و تکثر برای تأمین صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز و تشکیل یک دولت فراگیر و قوی‌البنیاد استفاده کرد.
پروفیسور داکتر ملک ستیز، استاد دانشگاه، روی منافع ملی در افغانستان صحبت نموده، گفت ما در ابتدا به یک قدرت سیاسی، اقتدار و مشروعیت ملی نیاز داریم.
الویه فوغ، وکیل پارلمان و رئیس حزب سوسیالیست فرانسه، در مورد افغانستان و بحران فعلی و راه‌های برون‌رفت از آن صحبت کرد.
فرزانه کوچی، وکیل سابق پارلمان، درباره‌ی منع تحصیل زنان و دختران در حاکمیت طالبان و اثرات آن صحبت نمود.
دکتر راحله کویر، رئیس شورای جهانی هزاره، در رابطه با جایگاه و نقش نهادهای مدنی (دیاسپورا) افغانستانی خارج از کشور در اعمار صلح صحبت کرد.
دکتر علی باقری، سفیر و نماینده‌ی سازمان جهانی صلح در ملل متحد، نقش سازمان ملل متحد، نهادهای منطقه‌یی و کشورهای دخیل در مسایل افغانستان در پروسه صلح را مطرح نمود. ایشان، خانم ذکیه خدادادی، ورزشکار افغانستانی را که در اخیر قهرمان پارا تکواندوی اروپا شد، نیز به حاضرین معرفی نمود.
تهمینه سالک، فعال مدنی و حقوق زن، وضعیت زنان و حقوق بشر در حاکمیت طالبان را به بحث گرفت و لایه‌های پیدا و پنهان آن را توضیح داد.
جاسی سنگ به نمایندگی از اهل هنود افغانستان نیز در مورد آجندای برنامه صحبت کرد.
ماریوس دسپه سیتو، سکرتر کمیسیون روابط خارجه پارلمان- فرانسه، قطعنامه را به خوانش گرفت.
محمد توفیق ارزگانی، فعال سیاسی، قطعنامهی پایانی گفتمان صلح و ایجاد دولت فراگیر را قرائت نمود:
قطعنامهی گفتمان صلح و ایجاد دولت فراگیر در افغانستان
13مارچ 2024 – پاریس
ما اشتراک کنندگان در کنفرانس «گفتمان صلح و ایجاد دولت فراگیر در افغانستان» از میزبانی میزبانان محترم این کنفرانس- گفتمان صلح افغانستان، پارلمان کشور فرانسه-که زمینه‌ی گفتمان صلح در بین مردم افغانستان و فرصت اشتراک و بیان دیدگاههای متکثر سیاسی افغانستان را از نقاط مختلف جهان فراهم ساخته، میزبانی می‌نمایند، ابراز امتنان نموده، بر تداوم آن تاکید می‌نماییم.
ما بر این باور هستیم که حل بحران بغرنج و پیچیده‌ی کنونی افغانستان که با حاکمیت مجدد طالبان در کشور به وجود آمده است، تنها از طریق راه‌اندازی گفتمان‌های صلح، همکاری و تلاش‌های همه جانبه و صادقانه‌ی همه‌ی طرف‌های دخیل در مسایل افغانستان؛ با سهم‌گیری موثر آن‌ها امکان‌پذیر می‌باشد.
برگزاری چنین نشست‌هایی به تقریب دیدگاه‌ها و مواضع سیاسی جریان‌ها، شخصیت‌های سیاسی و نهادهای ذی‌دخل ملی و بین‌المللی در مسایل افغانستان کمک نموده، می‌تواند زمینه‌ساز اعمار صلح در کشور باشد.
ما اشتراککنندگان در این کنفرانس عمیقاً بر این باور هستیم که آوردن صلح در افغانستان مستلزم هم‌گرایی، هم‌پذیری و درک درست از خواست‌ها و توقع‌های همه‌ی مردم افغانستان است. به طوری که همه مردم بتوانند خود را در آیینه‌ی آن ببینند و با احساس و درک واقعی از منافع مشترک ملی در جهت برآورده ساختن آن تلاش کنند.
شرایط و وضعیت فعلی حاکم بر افغانستان با واقعیت‌ها و خواست‌های اکثریت مردم کشور مطابقت نداشته و نمی‌تواند محور ملی و همه‌شمول برای تمامی مردم افغانستان با در نظر داشت تکثر و تنوع‌های داخلی آن باشد؛ لذا تلاش و کوشش فراگیر ملی برای تغییر این وضعیت و تبدیل آن به یک نظام شهروند محور و مبتنی بر منافع ملی افغانستان، یک وجیبه ملی برای همه جریان‌ها و طرف‌های ذی‌دخل و وطن‌دوست می‌باشد.
با درنظرداشت نکات یاد شده، ما اشتراککنندگان در این کنفرانس دیدگاههای خویش را ذیلاً بیان می‌داریم:
1. زنان که نیمی از پیکر جامعه‌ی ما را تشکیل می‌دهند در حال حاضر از تمامی حقوق انسانی و شهروندی خود محروم بوده که منع از تحصیل و کار دختران و بانوان آسیب جدی به پیکره‌ی جامعه‌ی افغانستان می‌باشد. ما معتقدیم که سرنوشت زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت کشور نباید تحت هیچ بهانه‌ای به گروگان گرفته شده و وجه المصالحه‌ی خواسته‌های گروه‌ها و جریانات سیاسی گردد.
2. افغانستان خانه‌ی مشترک همه‌ی اقوام باهم برادر و برابر ساکنین آن است. حاکمیت یک نظام شهروند محور، تامین عدالت اجتماعی و سیاسی، تامین حقوق اساسی شهروندی، وحدت ملی، استقلال و حفظ تمامیت ارضی، ارزش‌هایی‌اند که تمام مردم افغانستان به آن متعهد می‌باشند.
3. قربانیان اصلی جنگ‌ها در چهار دهه‌ی گذشته، مردم افغانستان بوده است. لذا از دید ما گفتگو و تفاهم کمک می‌کند تا به فهم مشترک درباره‌ی امروز و فردای کشور خود برسیم و موانعی را که بر سر راه تفاهم و درک متقابل وجود دارد؛ برداریم. از این‌رو همه بر ضرورت تدویر چنین نشست‌هایی که بتواند زمینه‌ساز نزدیک شدن دیدگاه‌ها و رسیدن به یک تفاهم ملی باشد، تاکید می‌نماییم.
4. وضعیت موجود در افغانستان به لحاظ ساختاری، امنیتی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی نگران‌کننده است. لذا ما خواستار تغییر آن متناسب به خواست مطلوب همه‌ی مردم افغانستان، در گام نخست از طرق مسالمت‌آمیز و گفتگوهای موثر ملی می‌باشیم.
5. ما بر این باور هستیم که اعمار صلح پایدار در افغانستان باید مبتنی بر آرای مردم و با در نظرداشت اصول وحدت ملی، عدالت اجتماعی، حقوق شهروندی و منفعت ملی باشد تا بتواند احساس تعلق و همبستگی را در ساکنین کشور به وجود آورده تا متضمن صلح و ثبات پایدار در افغانستان گردد.
6. ما اشتراک کنندگان در این کنفرانس، براین باور هستیم که ختم بحران‌های گذشته‌ی افغانستان و تحقق صلح پایدار، سراسری و باعزت در کشور، خواست همه مردم افغانستان است که این امر فقط از مسیر مذاکرات همه جانبه با اشتراک همه طرف‌های ذی‌دخل کشور میسر و ممکن است.
7. ما بر این باور هستیم که دولت آینده‌ی افغانستان باید با قاعده‌ی ملی فراگیر و همه شمول شکل بگیرد تا بتواند به بحران فعلی افغانستان خاتمه بخشیده و همه‌ی مردم افغانستان خود را در آن سهیم و دخیل احساس نمایند.
8. با حاکم شدن مجدد طالبان بر افغانستان، نقض جدی حقوق بشر و گسترش تروریزم به یک خطر جدی تبدیل شده، مایه‌ی نگرانی ملی و بین‌المللی می‌باشد. ما به یک افغانستان شهروند محور، دموکرات و مبتنی بر آرای مردم نیازمندیم که شریک در منافع تعریف شده با کشورهای منطقه، دوست با کشورهای همسایه و در تعامل سازنده و متقابل با جهان باشد.
در پایان ما اشتراککنندگان در این کنفرانس، تلاش‌های برگزارکنندگان این گفتمان صلح را به دیده قدر نگریسته، خواستار ادامه‌ی آن با قاعده‌ای وسیع‌‌تر و همه جانبه‌‌تر می باشیم تا بتواند تحت عنوان پروسه‌ی صلح پاریس نقش مفید‌تری ایفا نموده و زمینه‌ساز صلح در کشور گردد.
